7 września 2020 | Viasna
Wspólne oświadczenie białoruskich organizacji obrony praw człowieka
Mińsk, 7 września 2020.
My, przedstawiciele białoruskich organizacji obrony praw człowieka, odnotowujemy nasilenie represji ze strony władz Republiki Białoruś wobec obywateli naszego kraju.
Ofiarami tych działań represyjnych są przedstawiciele różnych grup społecznych: studenci i wykładowcy, pracownicy medyczni i lekarze, pracownicy przedsiębiorstw państwowych, a także przedstawiciele prywatnego biznesu.
Wszystkie przypadki prześladowań świadczą o tym, że mają one charakter polityczny.
W ostatnich tygodniach na Białorusi zatrzymano szereg przedsiębiorców zaangażowanych w różne działania społeczne i polityczne.
W ten sposób 28 sierpnia Alaksandr Vasilevič, przedsiębiorca, współzałożyciel informacyjno-społecznościowych portali interentowych: kyky.org oraz The Village Belarus (www.the-village.me), właściciel agencji reklamowej Vondel / Hepta oraz Galerii Ǔ [baru oraz przestrzeni wystawowo-eventowej – przypis tłumacza], został zatrzymany przez przedstawicieli Biura Departamentu Dochodzeń Finansowych Państwowego Komitetu Kontroli Republiki Białoruś. Wcześniej przeszukano jego mieszkanie, siedzibie i firmach, które prowadzi. Witryna The Village Belarus, wraz z wieloma innymi społeczno-politycznymi mediami, została zablokowana decyzją Ministerstwa Informacji.
Sam Alaksandr Vasilevič był aktywny w życiu publicznym, za co wcześniej był prześladowany przez władze. W związku z tym 28 lipca A. Vasilevič został zatrzymany przez milicję w budynku KGB, gdzie wraz z innymi obywatelami chciał złożyć wniosek o zmianę statusu zatrzymania V. Babaryki (jeden z niedoszłych rywali A. Łukašenki w ostatnich wyborach prezydenckich uwięziony na początku kampanii wyborczej – przypis tłumacza). Sąd Rejonowy (Frunzenski Rejonowy sąd) w Mińsku pociągnął A. Vasileviča do odpowiedzialności administracyjnej i zastosował areszt na okres 14 dni za udział w nielegalnym zgromadzeniu na podstawie cz. 1 art. 23. 34 Kodeksu w sprawie wykroczeñ administracyjnych.
4 września A. Vasilevič został oskarżony. Z uwagi na podpisaną przez adwokata klauzulę o nieujawnianiu materiałów śledztwa, obecnie nie wiadomo na podstawie jakiego artykułu Kodeksu Karnego został oskarżony. Sam A. Vasilevič przebywa w areszcie śledczym nr 1. Wobec żony A. Vasileviča, Nadzieji Zielankovej, postawiono zarzut w związku z przystąpieniem do przesłuchania w charakterze podejrzanej.
31 sierpnia 2020 r. Członek prezydium Rady Koordynacyjnej, znana adwokat i mediator międzynarodowy, partner i dyrektor kancelarii „Ułasava, Michel i Wspólnicy” Lilija Ułasava została zatrzymana przez Biuro Departamentu Dochodzeń Finansowych Państwowego Komitetu Kontroli. Później okazało się, że przeciwko Pani Liliji została wszczęta sprawa karna z części 2 art. 243 Kodeksu Karnego Republiki Białoruś (uchylanie się od płacenia podatków).
Warto zwrócić uwagę, że od czasu powołania Rady Koordynacyjnej i wybrania członków prezydium wszyscy oni znajdują się pod bardzo silną presją władz białoruskich. A. Łukaszenka osobiście wskazywał na rzekomo bezprawny charakter działalności Rady, a Prokuratura Generalna Republiki Białoruś wszczęła postępowanie karne na podstawie art. 361 Kodeksu Karnego (wzywanie do działań zmierzających do naruszenia bezpieczeństwa narodowego Republiki Białoruś). W ramach wszczętej sprawy karnej zarówno członkowie prezydium, jak i pozostali członkowie Rady Koordynacyjnej zostali wezwani na przesłuchania. Członkowie Rady byli wielokrotnie zatrzymywani, a członkini prezydium, Volha Kavalkova, została przymusowo wywieziona do Polski z aresztu śledczego, gdzie odbywała areszt administracyjny.
2 września 2020 r. Mińska siedziba firmy PandaDoc, a także prywatne mieszkania niektórych jej pracowników zostały przeszukane przez Biuro Departamentu Dochodzeń Finansowych.
Później okazało się, że czworo pracowników firmy PandaDoc, Julija Šardyka, Zmicier Rabcevič, Viktar Kuŭšynaŭ i Uładzisłaŭ Michałap zostało zatrzymanych i aresztowanych jako podejrzanych w sprawie karnej z części 4 art. 210 Kodeksu Karnego (kradzież poprzez nadużycie stanowiska).
Należy zauważyć, że założyciel PandaDoc, Mikita Mikada, otwarcie potępił polityczne represje na Białorusi. Tuż po wydarzeniach z 6-11 sierpnia Mikada i jego partner biznesowy S. Barysiuk rozpoczęli inicjatywę Protect Belarus, której celem była pomoc funkcjonariuszom resortów siłowych, którzy na skutek odmowy wykonania przestępczych rozkazów stracili pracę. Od początku swojego istnienia inicjatywa otrzymała ponad 500 wniosków o taką pomoc, a niektóre z tych historii spotkały się z szerokim odzewem społecznym.
Zatrzymania Alaksandra Vasileviča, Liliji Ułasavej, Juliji Šardyki, Zmicera Rabceviča, Viktara Kuŭšynaŭa i Uładzisłaŭa Michałapa były kontynuacją fali represji, która zaczęła się w kraju od momentu ogłoszenia przez Parlament prezydenckiej kampanii wyborczej. W tym okresie tysiące obywateli zostali poddani różnego rodzaju prześladowaniom: zwolnieniom z pracy, aresztom administracyjnym, karom finansowym, a także wszczynaniem postępowań karnych o podłożu politycznym.
Szczególnie represje nasiliły się w okresie powyborczym, prowadząc do gwałtownego wzrostu liczby aresztowanych i zatrzymanych z powodu poglądów politycznych. W kraju panuje kryzys praw człowieka.
W tych okolicznościach dochodzimy do wniosku, że realną podstawą ścigania karnego ww. obywateli są motywy polityczne zmierzające do zakończenia ich działalności publicznej lub zmiany jej charakteru.
Na tej podstawie, kierując się punktami 2.1, 3.1 a) Wskazówki w sprawie definicji „więźnia politycznego”, przyjętego na III Białoruskim Forum Obrony Praw Człowieka, my, przedstawiciele białoruskich organizacji obrony praw człowieka, deklarujemy uznanie Alaksandra Vasileviča, Liliji Ułasavej, Juliji Šardyki, Zmicera Rabceviča, Viktara Kuŭšynaŭa i Uładzisłaŭa Michałapa za więźniów politycznych,
żądamy:
- natychmiastowego zwolnienia z aresztu A. Vasileviča, L. Ułasavej, J. Šardyki, Z. Raceviča, V. Kuŭšynaŭa, V. Michałapa;
- natychmiastowe zaprzestania represji wobec obywateli, a także uwolnienia wszystkich więźniów politycznych;
Centrum Obrony Praw Człowieka „Viasna” [Wiosna – przypis tłumacza];
Grupa Inicjatyw ds. Tożsamości i Prawa;
Białoruskie Centrum Dokumentacji;
Spółka jawna „Inicjatywa FORB”;
Centrum Transformacji Prawnej Lawtrend;
Krajowe Stowarzyszenie Społeczne „Inicjatywa prawna”;
Białoruskie PEN-Centrum;
Centrum konsultacyjne w zakresie aktualnych praktyk międzynarodowych i ich implementacji w prawie społecznym Human Constanta;
Biuro Praw Osób Niepełnosprawnych;
Krajowe Stowarzyszenie Społeczne „Białoruski Komitet Helsiński”;
Białoruski Dom Praw Człowieka im. Barysa Zvozskava.
